Amaç: Tetanoz daha çok gelişmekte olan ülkelerde görülen aşı ile önlenebilir bir hastalıktır. Aşılama programlarının etkilerini görmek, toplumun immun durumunu değerlendirmek gibi çalışmalar için, anti-tetanoz antikor düzeylerini saptamaya yönelik serolojik testler yapılmalıdır. ELISA, tetanoz antikor düzeylerini belirlemede basit, hızlı ve ekonomik bir test olmakla birlikte çapraz reaksiyon veren antikorlardan etkilenerek koruyucu olmayan antikor düzeylerini saptamada yetersiz kalabilmektedir. Amacımız ELISA yöntemimizi, çapraz reaksiyon veren antikorların bloke edilmesi yolu ile koruyucu olmayan antikor düzeylerini saptayabilecek şekilde iyileştirmektir.

Gereç ve Yöntem: Seçilen 322 serum örneği ev yapımı ELISA 1 yöntemi ile test edilmiştir. Serumlar ELISA 1 yöntemi ile saptanan antikor düzeylerine göre koruyucu olmayan düzey olan 0.01 IU/ml ve altı, 0.01-0.1 IU/ml arası, 0.1-1 IU/ml arası, 1-10 IU/ml arası ve 10 IU/ml'nin üzerindeki düzeyler olacak şekilde gruplandırılmıştır. Altın standart olan fare nötralizasyon testi (NT) ile toplam 52 serum çalışılmış olup, bu gruba 0.01 IU/ml'nin altındaki antikor düzeyine sahip serumların tümü (n=25) ve diğer gruplardan randomize seçilen serumlar (n=27) dahil edilmiş ve ev yapımı ELISA 2 yöntemi ile tekrar çalışılmıştır.

Bulgular: NT ve ELISA 1 testlerinin 1.0 IU/ml ve üzerinde uyumlu olduğu, altındaki düzeylerde ise ELISA 1 testinin NT'ye göre daha yüksek antikor düzeyi saptadığı gözlenmiştir. ELISA 2 yönteminin sonuçları NT ile karşılaştırıldığında güvenilir düzeyin 0.5 IU/ml'ye indiği gözlenmektedir.

Sonuç: ELISA 2 yöntemi ile ölçülebilen en düşük antikor titresi 0.5 IU/ml'dir. ELISA 2 yönteminin 0.01 IU/ml ve altındaki antikor düzeylerini saptayabilmesi için başka tekniklerin üzerinde çalışılması gereklidir.