|
|||
|
2015, Cilt 45, Sayı 1, Sayfa(lar) 001-011 |
[ İngilizce Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] |
Candida ve Kandidoz: Epidemiyoloji, Tanı, Tedavi, Antifungal İlaç Direnci ve Konağın Genetik Yatkınlığında Güncel Durum |
Seyedmojtaba SEYEDMOUSAVI1,2,3, Macit İLKİT4, Murat DURDU5, Çağrı ERGİN6, Süleyha HİLMİOĞLU-POLAT7, Willem MELCHERS1, Paul VERWEIJ1 |
1Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Hollanda 2Erasmus Üniversitesi Tıp Merkezi, Tıbbi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı 3Mazenderan Tıp Bilimleri Üniversitesi, İnvaziv Mantar Araştırma Merkezi 4Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Adana 5Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Dermatoloji Bölümü, Adana 6Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Denizli 7Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İzmir |
Anahtar Sözcükler: Candida türleri, kandidoz, epidemiyoloji, antifungal ilaç direnci, genetik yatkınlık |
Candida türleri, ökaryot fırsatçı patojenler olup hastane enfeksiyonu etkenleri
arasında dünyada ön sıralarda yer almaktadır. Amerika'da hastanelerde
gelişen nozokomiyal kan dolaşımı enfeksiyonlarının dördüncü sıklıktaki
etkeni Candida türleridir. Avrupa'da kandidemi oranı ise her 100.000 kişide
1.2 ile 11 arasında değişmektedir. Candida'ların 200'den fazla türü bulunur,
bunlar arasında dissemine kandidoz ile invazif olmayan deri ve mukoza
kandidozlarının en sık nedeni Candida albicans'tır. Bununla birlikte,
C. glabrata, C. parapsilosis, C. tropicalis, C. krusei, C. lusitaniae, C. dubliniensis
ve C. guilliermondii gibi albicans-dışı Candida türlerine bağlı kandidoz
insidansı artmaktadır. Candida enfeksiyonunun hangi klinik şekilde sonlanacağı
primer olarak konak savunması tarafından belirlenir. Klinik tablolar,
deri ve mukoza kandidozları ile derin yerleşimli enfeksiyonlar olmak üzere
iki gruba ayrılır. Deri ve mukoza enfeksiyonları içerisinde pamukçuk,
Candida özefajiti, özefagus-dışı gastrointestinal kandidoz, Candida vaginiti
ve deri kandidozu yer alır. Derin yerleşimli enfeksiyonlar; kronik dissemine
kandidoz (hepatosplenik kandidoz), kandidemi ve çeşitli organların kandidozunu
içerir. Mantar, invazif enfeksiyon oluşturmasına yardımcı olabilecek
olan, proteinaz ve lipaz gibi enzimleri salgılama yeteneğindedir. Ancak, bu
enzimlerin klinik açıdan önemi henüz aydınlatılamamıştır. Amerikan
Enfeksiyon Hastalıkları Derneğinin Mikoz Çalışma Grubu (IDSA) ve
Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneğinin Mantar
Çalışma Grubu (ESCMID), farklı hasta gruplarında invazif kandidozun
tedavisi için pratik kılavuzlar yayınlamışlardır. Vurgulanması gerekli bir
diğer hususda, tedavi için önemli ölçütlerden birisinin de antifungal ilaç
direnci olduğudur. Candida türleri, ilaçların hücre içerisine birikimini azaltan
dışa atım pompalarının salınımı ile, antifungal hedef proteinlerinin
yoğunluğunu ve yapısını değiştirerek veya hücre zarındaki sterol bileşimini
değiştirerek antifungal ilaçlara karşı direnç geliştirebilirler. Ayrıca, kandidozların
gelişmesinde genel risk faktörlerinin (örnek: bağışıklık sisteminin
baskılanması) rolü önemli olmasına rağmen, bu durum tüm Candida enfeksiyonlarının
gelişimini açıklamak için yeterli değildir. Birçok araştırmada;
genetik farklılıklar ile kandidoz riski artışı arasında bir ilişkinin olduğu,
mukoza kandidozu ve sistemik kandidozu ayırt ettirici farklı genetik yapıların
bulunduğu bildirilmiştir. Bu makalede, Candida cinsi maya mantarlarının
neden olduğu enfeksiyonların epidemiyolojisi, tanısı, tedavisi, antifungal
ilaç direnci ve konak genetik yatkınlıklarına ilişkin güncel bilgiler
özetlenmektedir.
|
[ İngilizce Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] |
|