Amaç: Tüberküloz dünyada 10 milyon insanı etkileyen ve 1.5 milyon insanın tek başına ölümüne neden olan enfeksiyon hastalığı olması ile hâlen önemini korumaktadır. Tüberkülozun eliminasyonu ve kontrolünde en büyük engel dirençli tüberküloz olguların ortaya çıkması ve yayılmasıdır. Bu çalışmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi, Merkez Laboratuvarı/Mikobakteriyoloji biriminde güncel Mycobacterium tuberculosis kompleks ve antitüberküloz duyarlılık durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışmamızda, Ocak 2013-Kasım 2019 yılları arasında gönderilmiş tüm örneklerin sonuçları M. tuberculosis kompleks varlığı ve ilaç duyarlılık sonuçları açısından retrospektif olarak incelenmiştir. Örneklerin Löwenstein Jensen ve BACTEC MGIT 960 sisteminde kültürü yapılmıştır. İlaç duyarlılık testi BACTEC MGIT 960 SIRE kiti ile üretici firmanın önerileri doğrultusunda çalışılmıştır.

Bulgular: Çalışmamızda, 2.1620 örnekten 473 (%2.2)’ünde M. tuberculosis kompleks üremesi olmuştur. Örneklerin 300 (%63.4)’ü akciğer, 173 (%36.6)’ü akciğer dışı olarak sınıflandırılmıştır. Aynı hastaya ait yineleyen örnekler çıkartıldığında toplam 365 hastaya ait pozitiflik belirlenmiştir ve 321 (%88.2)’inin duyarlılık sonucu çıkmıştır. Bunlar içinde 275 (%85.7)’i primer ilaçların tümüne duyarlı saptanmıştır. Toplam streptomisin, izoniyazid, rifampisin ve etambutol direnç oranları ise sırasıyla, %7.5 (24 hasta), %6.8 (22 hasta), %2.2 (7 hasta) ve %0.6 (2 hasta) olarak bulunmuştur. Çok ilaca direnç oranı ise %0.6 (2 hasta) olarak saptanmıştır.

Sonuç: Hastanemizde en yüksek direnç oranına sahip olan birinci seçenek antitüberküloz ilacın streptomisin olduğu görülmüştür. Tüm ilaçlara ait direnç oranları Türkiye Verem Savaş Raporu’na ve Türkiye’deki diğer çalışmalara göre düşük bulunmuştur. Bu düşük oranların korunması ve tüberküloz yönetimi için ilaç surveyans programının uygulanması önemli rol oynamaktadır.