Amaç: Tüberküloz tarih boyunca bilinen en eski hastalıklardan biridir. Son yıllarda ilaca dirençli Mycobacterium tuberculosis suşlarının etken olduğu enfeksiyonlar önemli bir halk sağlığı sorunu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, çeşitli klinik örneklerden izole edilen M. tuberculosis kompleks suşlarında izoniyazit, rifampisin, streptomisin ve etambutol direnç oranlarının belirlenmesidir.

Gereç ve Yöntem: Laboratuvarımıza gönderilen farklı klinik örnekler 2001-2006 yıllarında BACTEC 460 TB kültür sistemine, 2007-2008 yıllarında BACTEC MGIT 960 (Becton Dickinson, ABD) sistemine ve Löwenstein-Jensen besiyerine ekilmiştir.

Bulgular: Çalışma döneminde 1039 M. tuberculosis kompleks suşu izole edilmiş ve her hasta için tek bir suş çalışmaya alınmıştır. Soyutlanan suşların 905'ine duyarlılık testi yapılmıştır. M. tuberculosis kompleks suşlarının %84.7'si (767/905) dört anti-tüberküloz ilaca da duyarlı bulunurken, %15.2'sinde (138/905) ise en az bir anti-tüberküloz ilaca, %0.5'inde (5/905) ise tüm ilaçlara direnç saptanmıştır. İzoniyazit, rifampisin, streptomisin ve etambutole toplam direnç oranları sırasıyla %11.7, %5.7, %5.2 ve %4.9 olarak belirlenmiştir. Çok ilaca direnç oranı ise %4 (36/905) olarak tespit edilmiştir. Tek ilaç direnç 2006 yılında %25.6 iken, 2007 yılında %6.7'ye düşmüştür. Bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çok ilaca direnç oranı 2006 yılında %4.3 iken, 2007 yılında %2.2'ye düşmüştür. Bu azalma ise istatistiksel olarak anlamlı değildir.

Sonuç: Bulgularımız Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı raporlarında belirtilen Türkiye ortalamaları ile benzerdir. Bu çalışmanın sonuçları, bölgenin direnç durumunu yansıtması yanında daha kapsamlı incelemeler için başlangıç ve yol gösterici olması açısından önemlidir.