2016, Cilt 46, Sayı 2, Sayfa(lar) 051-057 |
[ İngilizce Özet ]
[ PDF ]
[ Benzer Makaleler ]
|
Antisens Oligonükleotitler ve Antibakteriyel Kullanımları |
Yamaç TEKİNTAŞ1, Devrim DEMİR-DORA2, Mine HOŞGÖR-LİMONCU1 |
1Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İzmir 2Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, Antalya |
Anahtar Sözcükler: Antisens oligonükleotidler, gen susturumu, antisens antibakteriyaller |
Antisens tedavi stratejisi, çeşitli genlerin protein oluşturmadan
susturulması amacıyla oligodeoksiribonükleotidlerin
kullanılmasıdır. Antisens mekanizma, hedef mRNA'ya
oligonükleotid dizisinin Watsons-Crick baz eşleşme yoluyla
bağlanması sonucu gerçekleşmektedir. Bağlanmadan sonra
iki temel yolak, ilgili genin protein oluşumunu engeller.
Bunlardan ilki, oligonükleotidin bağlandığı bölgede RNaz
H aracılı degredasyon oluşturmasıdır. RNaz enzimi ile
parçalanan gen dizisinden translasyon olası olmadığı için
protein oluşumu engellenir. İkincisi ise oligonükleotidin
bağlanarak ilgili gen bölgesini kapatmasıyla oluşur.
Böylece ribozomun gen dizisini okuması sterik olarak
engellenir, posttranskripsiyonel işlemler inhibe edilir ve
gen, ürün oluşturamaz.
Bu moleküllerin nükleazlardan korunmaları için çeşitli
modifikasyonlar yapılmıştır. Bu modifikasyonlara göre
antisens oligonükleoititler (ASO) kuşaklara ayrılabilirler.
Modifikasyonlar ile nükleazlardan korunmalarına rağmen,
hücre içlerine girişleri sınırlıdır. Bu kısıtlılığı giderebilmek
amacıyla konjuge peptidler ve lipid bazlı taşıyıcı sistemler
gibi çeşitli yöntemler kullanılması gerekmektedir.
Bakteri için esansiyel olan genlerin inhibisyonuyla ASO
dizileri antibakteriyel olarak kullanılabilir. Ayrıca direnç
genlerini hedef alan diziler sayesinde bakteriler duyarlı
hale getirilebilirler. Antibiyotik direnç mekanizmalarından
etkilenmeyen antisens tedavi stratejisinin pek çok bilim
insanının ilgisini çekmektedir. Bu moleküllerin genel özellikleri,
çalışma prensipleri ve bakteri eradikasyonu amacıyla
kullanımını içeren çalışmalar bu derlemede özetlenmiştir.
|
[ İngilizce Özet ]
[ PDF ]
[ Benzer Makaleler ]
|