Amaç: Cryptosporidium spp. içme sularıyla bulaşabilmektedir ve bu önemli bir halk sağlığı sorunudur. Çalışmamızda, Mardin’deki su kaynaklarında Cryptosporidium spp. varlığının araştırılması amaçlanmıştır.

Yöntem: Nisan 2022- Mayıs 2022 tarihleri arasında Mardin ilinin sekiz ilçesindeki çeşme, kuyu, gölet, dere, havuz gibi çeşitli su kaynaklarından toplanan 56 adet su örneği elde edilmiştir. Örneklerde Cryptosporidium türlerini saptamak amacıyla kinyoun asit-fast boyama, karbol fuksin boyama ve safranin metilen mavisiyle boyama yöntemleri kullanılmıştır. Karbol fuksin boyama yönteminde zemin boyası olarak karbol fuksin, malaşit yeşili ve safranin kullanılmıştır. Boyama yöntemlerinin yanında Cryptosporidium spp. saptanması için hızlı kaset test kullanılmıştır. Ookistlerin 45, 70 ve 100°C’de boyanma özellikleri incelenmiştir.

Bulgular: Değerlendirilen su numunelerinin 25’i (%44.64) dere suyu, 14’ü (%25.0) çeşme suyu, 13’ü (%23.22) kuyu suyu ve ikişer tanesi (%3.57) gölet ve havuz suyundan oluşmaktadır. Derelerin beşinde Cryptosporidium spp. ookisti bulunmuştur. Kinyoun asit-fast boyama ile beş (%8.92), negatif boyamanın üç modifikasyonunda ve safranin-metilen mavisi boyamada ise iki örnekte (%3.57) Cryptosporidium spp. ookisti saptanmıştır. %95’lik etil alkol, saf metanol, potasyum dikromat içindeki örneklerden yapılan boyamalarda ise, potasyum dikromat içindeki örneklerin malaşit yeşili ile negatif boyama yapılanları dışında aynı sayıda pozitiflik elde edilmiştir. Nusaybin ve Yeşilli ilçesinden iki örnekte (%3.57) hızlı kaset testte pozitiflik bulunmuştur. Ookistlerin 45, 70 ve 100°C’de zemin son boya rengini almaya başladıkları gözlenmiştir.

Sonuç: Mardin ili çevresel su kaynaklarında Cryptosporidium spp. kontaminasyonuna rastlanmıştır. En uygun boyamanın kinyoun asit-fast boyama yöntemi olduğu anlaşılmıştır.