Amaç: Dünya genelinde halk sağlığı sorunu olan antibiyotik direnç gelişiminin takibi, her hastanenin direnç durumunu bilmesi, ampirik antibiyotik kullanımında akılcı bir yol izlenmesi için önemlidir. Bu amaçla kullanılan en sık yöntem, kümülatif (toplu) antibiyogram verilerinin yıllık düzenli olarak değerlendirilmesidir. Bu çalışma ile hastanemiz poliklinik ve servis/yoğun bakım ünitesi hastalarının idrar yolu enfeksiyonlarında (İYE) kümülatif antibiyogram verilerini değerlendirerek, hastanemiz güncel direnç durumunu belirlemek ve uygun ampirik antibiyotik kullanımına katkıda bulunmayı amaçladık.

Yöntem: Aralık 2021- Kasım 2022 tarihleri arasında laboratuvara gönderilmiş idrar örneklerinde, enfeksiyon etkeni olarak izole edilen, polikliniklerden 2068 ve servis/yoğun bakım ünitesinden 1314 olmak üzere toplam 3382 izolat değerlendirmeye alındı. İzolatların tanımlama ve antibiyotik duyarlılıkları, BD PhoenixTM M50 tam otomatize identifikasyon ve antibiyogram cihazı ve disk difüzyon yöntemiyle çalışıldı. Duyarlılık sonuçları EUCAST standartlarına göre değerlendirildi. “Antibiyotik duyarlılık verilerinin analizi ve sunumu rehberi” önerileri doğrultusunda, her hastadan aynı tür bakteri için ilk izolat değerlendirmeye alınmış, sayısı 30’un altında olan türler değerlendirmeye alınmamıştır.

Bulgular: Servis/yoğun bakım ünitesi izolatlarında, poliklinik izolatlarına göre tüm antibiyotiklerde duyarlılık oranlarının düşük olduğu görülmektedir. İYE’de en sık saptadığımız etken Escherichia coli için ertapenem (%95.7), imipenem (%97.0) ve meropenem (%96.6) tüm hastalarda ampirik tedavide kullanılabilir. Poliklinik hastalarında enterokoklar için nitrofurantoin (%91.6), Proteus spp. için meropenem (%94.0) ve Enterobacter spp. için meropenem (%96.0), imipenem (%98.0) ile siprofloksasin (%90.1) ampirik kullanım için önerilebilir. Klebisella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter baumannii izolatlarında ampirik kullanım için önerilebilecek düzeyde duyarlılığa sahip antimikrobiyal ajan bulunmamaktadır.

Sonuç: İYE’de ampirik tedavi kullanılmakla birlikte, hem tür düzeyinde değişen direnç oranları hem de mevcut antibiyotiklere direnç gelişimini önlemek için, özellikle servis/YBÜ hastalarında mutlaka kültür antibiyogram sonuçlarının takip edilerek tedavinin tekrar düzenlenmesi yerinde olacaktır.