Amaç: Tüberküloz halen tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olup, ilaç direnci tedavi başarısını etkileyen temel faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, 2019-2023 yılları arasında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı’na tüberküloz şüphesi ile gönderilen klinik örneklerden üretilen Mycobacterium tuberculosis kompleks (MTBK) ve tüberküloz dışı mikobakteri (TDM) izolatlarının izolasyon oranları, aside dirençli basil (ARB) mikroskopi sonuçları ile MTBK izolatlarının birinci basamak anti-tüberküloz ilaçlara karşı duyarlılık profillerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: 2019-2023 yılları arasında hastanemize tüberküloz ön tanısı ile başvuran 8540 hastaya ait farklı klinik örnekler retrospektif olarak analiz edilmiştir. Kültür işlemleri BD BACTEC MGIT 960 sistemi ve Löwenstein- Jensen besiyeri ile yapılmış, ARB mikroskopisi Ziehl-Neelsen yöntemiyle değerlendirilmiştir. Kültür pozitif MTBK izolatlarının izoniazid, rifampisin, streptomisin ve etambutole karşı duyarlılıkları laboratuvar otomasyon sisteminden retrospektif olarak incelenmiştir.

Bulgular: Toplam 8540 örneğin %2.06’sında kültür pozitifliği saptanmış, 150 izolat MTBK, 26 izolat TDM olarak tanımlanmıştır. ARB mikroskopi ve kültür sonuçları arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0.0001). MTBK izolatların 117’si (%78.0) dört antibiyotiğe de duyarlı, 33’ü (%22.0) ise en az bir ilaca dirençli olarak tespit edilmiştir. Birinci basamak ilaçlardan izoniazide %8.7, streptomisine %5.3, rifampisine %2 ve etambutole %1.3 oranında direnç belirlenmiştir. Tüm izolatların %17.3’ü tek, %4’ü iki, %0.7’si ise üç ilaca dirençli tespit edilmiş olup, toplam %4.7’si çok ilaca dirençli olarak belirlenmiştir.

Sonuç: Pandemi sonrası dönemde tüberküloz ilaç direncinde gözlenen artış dikkat çekicidir. Kültür ve mikroskopinin birlikte kullanımı tanı güvenilirliğini artırırken, çalışmamız hastanemizdeki direnç verilerini güncelleyerek, ampirik tedavi planlamalarının şekillendirilmesine katkı sunmaktadır.