Amaç: Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu önemli bir sağlık sorunu olup, tüm dünyada morbidite ve mortalitenin başlıca nedenlerinden biridir. Bu virüsün neden olduğu enfeksiyonun kronikleşmesi karaciğerde fibrozis, siroz ve kansere yol açabilmektedir. Kronik hepatit B tedavisinde kullanılan antivirallere karşı gelişen dirençte yıllar içinde artış olduğu gözlenmiştir. Çalışmamızda, multipleks PCR ve ters hibridizasyon yöntemi ile lamivudin (LAM) tedavisi alan kronik hepatit B hastalarında ilaç direnci mutasyonlarının sıklığı ve mutant suş tiplerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma prospektif, tanımlayıcı temelde gerçekleştirilen epidemiyolojik bir çalışmadır. Çalışmaya Mayıs 2007-Ocak 2012 tarihleri arasında Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği'nde kronik hepatit B (KHB) tanısıyla izlenen ve bir yıl süre ile LAM kullanan 50 hasta alınmıştır. Bütün örnekler HBsAg, anti-HBs, anti-HBc total, HBeAg, AntiHBe göstergelerini belirlemek için kemilüminesan immünolojik yöntem ile Architect otoanalizöründe çalışılmıştır. Serum örneklerinden HBV DNA izolasyonu ticari bir kit (Roche Diagnostic, Almanya) ile üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmıştır. HBV DNA düzeyleri gerçek zamanlı PCR yöntemi (COBAS AmpliPrep/COBAS TaqMan, Roche, ABD) ile belirlenmiştir. HBV'ünde LAM direncine neden olan mutasyonlar multipleks PCR ve ters hibridizasyon yöntemi ile araştırılmıştır.

Bulgular: Çalışmamızda bir yıl lamivudin tedavisi almış, kronik B hepatitli 50 hastanın 12'sinde (%24) primer ve kompensatuvar (onarıcı) mutasyonlar belirlenmiştir. Mutasyon saptanan hastalardan altısında (%50) LAM direnci (rtM204I, YIDD motifi) tek başına, dördünde (%33.3) LAM ve ADV direnci birlikte ve iki hastada 20 (%16.7) LAM ve ADV direnci ile kompensatuvar mutasyonlar saptanmıştır.

Sonuç: Çalışmamızda, en sık rtM204I ve rtL180 mutasyonları belirlenmiştir. Aydın ilinde lamivudin kullanan kronik hepatit B hastalarında, LAM direnci ülkemizde yapılan önceki çalışmalardakine benzer oranda bulunmuştur.